W ostatnich latach panele laminowane stały się jednym z najpopularniejszych materiałów podłogowych. Powód? Ładnie wyglądają, są trwałe, praktyczne, łatwe do utrzymania w czystości, ich montaż jest prosty i szybki, a do dyspozycji mamy kilkadziesiąt różnych wzorów i kolorów, więc dopasujemy je do wystroju każdego wnętrza. Panele dobrze sprawdzają się zarówno w budownictwie mieszkaniowym, jak i publicznym. Ważne jest jednak to, aby odpowiednio dobrać ich klasę (jakość) do warunków panujących w danym pomieszczeniu. Od tego zależy to jak długo będziemy cieszyć się ładną i niezniszczoną podłogą.
Klasyfikacja paneli podłogowych
Do identyfikacji jakości paneli podłogowych służą klasy ścieralności i używalności.
Klasy używalności (użyteczności) dzielą panele na domowe i kontraktowe (przeznaczone do obiektów użyteczności publicznej), a poszczególnym klasom przypisane jest natężenie ruchu, jaki będzie panować w pomieszczeniu, w którym będą instalowane. Na tej podstawie wyróżnia się 6 klas użyteczności: 21, 22, 23, 31, 32, 33.
Pierwsza cyfra oznaczeniu klasy określa rodzaj pomieszczenia do jakiego produkt jest przeznaczony. 2 informuje, że panele przeznaczone są do obiektów domowych. 3 oznacza obiekty użyteczności publicznej.
Druga cyfra klasy wyznacza możliwą intensywność użytkowania danego produktu. Im większa cyfra, tym większe dopuszczalne natężenie ruchu w pomieszczeniu.
Czyli:
21 – oznacza, iż podłoga przeznaczona jest do pomieszczeń domowych o małym natężeniu ruchu np. do sypialni, gabinetu, pokoju gościnnego;
22 – oznacza, iż podłoga przeznaczona jest do pomieszczeń domowych o średnim natężeniu ruchu np. do salonu, jadalni, pokoju dziecięcego;
23 – oznacza, iż podłoga przeznaczona jest do pomieszczeń domowych o dużym natężeniu ruchu np. do korytarza, kuchni, salonu.
31 – oznacza, iż podłoga przeznaczona jest do pomieszczeń użyteczności publicznej o małym natężeniu ruchu np. do pokoju hotelowego, małego biura.
32 – oznacza, iż podłoga przeznaczona jest do pomieszczeń użyteczności publicznej o średnim natężeniu ruchu np. do kawiarni, butiku, biura.
33 – oznacza, iż podłoga przeznaczona jest do pomieszczeń użyteczności publicznej o dużym natężeniu ruchu np. do szkoły, kina, większego sklepu.
Do określenia klasy używalności paneli stosowane są także graficzne piktogramy. Znak po lewej stronie piktogramu identyfikuje pomieszczenie, w którym panele mogą być stosowane. Domek oznacza pomieszczenie mieszkalne i jest odpowiednikiem 2. Blok, tal jak 3, oznacza obiekt publiczny. Ludziki piktogramu oznaczają intensywność użytkowania: niską, średnią i wysoką odpowiednio dla jednego, dwóch i trzech postaci.
Klasy ścieralności górnej warstwy przyporządkowywane są na podstawie testu Tabera, gdzie odporność powierzchni na ścieranie oznacza liczę obrotów próbki podłogi, wokół paska z papierem ściernym do momentu początkowego uszkodzenia wzoru dekoracyjnego. Im większa liczba tych obrotów, tym wyższa odporność na ścieranie, czyli trwałość paneli.
Na podstawie normy EN 13329 wyróżniamy 5 następujących klas ścieralności paneli:
AC1 – bardzo słaba odporność na ścieranie;
AC2 – słaba odporność na ścieranie;
AC3 – dobra odporność na ścieranie;
AC4 – wysoka odporność na ścieranie;
AC5 – bardzo wysoka odporność na ścieranie.
Klasy AC1, AC2 i AC3 przypisywane są do paneli domowych. Panele w klasie AC4 i AC5 przeznaczone są do obiektów użyteczności publicznej.
Klasa
Liczba obrotów
Warunki eksploatacji
AC1
900
domowe umiarkowane
AC2
1800
domowe ogólne
AC3
2500
domowe ciężkie lub umiarkowane kontraktowe
AC4
4000
kontraktowe ogólne
AC5
6500
kontraktowe ciężkie
Ścieralność paneli może być klasyfikowana także według normy EN 438, na podstawie której wyróżniamy klasy W1-W5, których interpretacja jest analogiczna.
Budowa panela
Panel laminowany to produkt drewnopochodny, w blisko 80% składający się z drewna, jednak o jego wyglądzie i trwałości decyduje zastosowanie sztucznych komponentów. To materiał wielowarstwowy składający się z czterech podstawowych warstw.
Warstwa górna (zwana overlay) to przezroczysta warstwa ochronna, która zabezpiecza wzór dekoracyjny przed działaniem czynników zewnętrznych takich jak: nacisk, ścieranie, uderzenia, chemikalia, światło słoneczne, czy wysoka temperatura. Jej wytrzymałość wyznacza się poprzez zakwalifikowanie podłogi laminowanej do odpowiedniej grupy użytkowej. Materiałem, który odpowiada za trwałość górnej warstwy jest korund.
Warstwa dekoracyjna to powłoka z zadrukowanego laminatu impregnowana żywicą. Producenci paneli laminowanych oferują różnorodne wzory paneli, poczynając od wzorów odwzorowujących naturalne drewno kończąc na imitacjach kamienia i płytek ceramicznych. W zależności od zastosowanych technik drukarskich dekory mniej lub bardziej przypominają swój pierwowzór, przy czym im wierniejsza kopia oryginału tym wyższe walory dekoracyjne produktu. Obecnie najbardziej cenione są wzory, które nie tylko wyglądem, ale także fakturą w dotyku przypominają materiał naturalny.
Warstwa nośna to rdzeń panela. Może go stanowić:
· Płyta wiórowa, czyli wióry sprasowane pod ciśnieniem z dodatkiem kleju, o małej gęstości poniżej 650 kg/m3;
· Płyta MDF lub HDF to płyta pilśniowa formowana na sucho, produkowana z włókien drzewnych łączonych klejem syntetycznym pod wpływem wysokiego ciśnienia i temperatury. Im wyższa gęstość płyty tym lepsze walory użytkowe uzyskuje produkt końcowy. MDF (Medium Density Fibreboard) to płyta o średniej gęstości. HDF (High Density Fibreboard) to płyta o wysokiej gęstości powyżej 800 kg/m3. Warstwa nośna decyduje o odporności panela na uderzenia i wgniecenia. Dodatkowe nasączenie włókien płyty HDF klejem wodoodpornym zwiększa jej odporność na wilgoć, zabezpieczając przed przedostaniem się wody do wnętrza paneli, co eliminuje wypaczenia, gnicie i zapobiega powstawaniu wybrzuszeń na ich łączeniach.
· Dolna warstwa przeciwprężna (underlay) zapewnia stabilność kształtu i wymiaru eliminując naprężenia powstające w innych warstwach panela. Może ją stanowić laminat, bądź kilka warstw specjalnie preparowanego, wzmocnionego papieru przeciwprężnego. Spód laminowany charakteryzuje się lepszymi parametrami stabilizującymi, gdyż w przypadku działania wilgoci pomaga on przywrócić panel do poprzedniego kształtu.
Panele laminowane produkowane są w technologii DPL (Direct Pressure Laminate), lub CPL (Continuous Pressure Laminate), gdzie warstwa górna (CPL) o wzmocnionej strukturze produkowana jest osobno i łączona z pozostałymi warstwami w drugim etapie produkcji. Zastosowanie technologii DPL gwarantuje zmniejszone naprężenia na gotowym produkcie. Natomiast CPL zapewnia panelom większą wytrzymałość krawędzi oraz wyższą odporność na uderzenia.
Innowacją w branży jest technologia CML (Continuous Multi Layer Laminate), która łączy zalety podłóg DPL i CPL.
DPL+CPL=CML
Proces produkcyjny CML odbywa się w oparciu o zmodyfikowaną, ciągłą prasę dwutaśmową umożliwiającą bezpośrednie sprasowanie struktury złożonej z warstwy overlay, papieru dekoracyjnego i przeciwprężnego, ze płytą nośną w jednym ciągłym procesie. Technologia CML stosowana jest przez austriackiego producenta paneli EGGER E.F.P. w prestiżowej linii paneli Floorline 33 oraz w systemie podłóg laminowanych GlobArt, przeznaczonym do obiektów użyteczności publicznej.
Wymiary
Większość paneli ma zbliżoną długość i szerokość. Wymiary te nie mają większego znaczenia zarówno przy układaniu, jak i eksploatacji produktu. Grubość paneli również znacząco nie wpływa na jakość produktu, gdyż przede wszystkim jest ona zdeterminowana jego konstrukcją.
Wymagania montażowe i eksploatacyjne
Jedną z najważniejszych korzyści przemawiających za wyborem paneli laminowanych jest prosty i szybki sposób ich montażu, a także fakt iż niemalże natychmiast po ułożeniu podłoga nadaje się do użytkowania. Nie trzeba czekać kilkanaście dni, aż podłoga się ułoży, jak to ma miejsce w przypadku podłogi drewnianej. Paneli laminowanych nie cyklinuje się, ani nie lakieruje.
Paneli laminowanych nie należy układać w pomieszczeniach o zwiększonej wilgotności tj. łazienka, czy sauna. Większość paneli nie nadaje się także do układania na podłodze z elektrycznym systemem ogrzewania.
Warunki klimatyczne pomieszczenia
Zarówno w trakcie, jak i po ułożeniu paneli w pomieszczeniu powinny być spełnione następujące warunki:
1. temperatura powietrza co najmniej 18’C
2. temperatura powierzchni podłożą co najmniej 15’C
3. wilgotność względna pomiędzy 40% a 70%
Klimatyzacja paneli
Przed montażem panele powinny się aklimatyzować przez co najmniej 48 godzin w pomieszczeniu, w którym będą układane. Zapakowane paczki należy ułożyć płasko na podłodze w odległości co najmniej 50 cm od ścian. Każdą paczkę rozpakowujemy bezpośrednio przed jej ułożeniem.
Przygotowanie podłoża i podkład
Podłoga panelowa to podłoga pływająca. Paneli nie przykleja się do podłoża, a jedynie skleja ze sobą na krawędziach. Podłoże, na którym będą instalowane nie musi być idealnie równe. Panele układane są na podkładzie wyrównującym, który niweluje drobne nierówności (dopuszczalne różnice w poziomie +/- 3mm na 100 cm). Podłoże powinno być natomiast w miarę czyste i gładkie. Przed przystąpieniem do montażu podłogę należy dokładnie odkurzyć.
W przypadku podłoża z jastrychu, kamienia naturalnego, bądź płytek ceramicznych trzeba liczyć się ze wzrastającą wilgotnością, dlatego przed ułożeniem pianki izolacyjnej, na całej powierzchni należy położyć folię polietylenową o grubości 0,2 mm, jako przegrodę parową. Poszczególne pasma folii powinny zachodzić na siebie 20 cm.
Na podłoże drewniane lub z płyt wiórowych nie stosujemy folii, a jedynie izolacyjną warstwę tłumiącą odgłosy kroków. Ruchome, bądź luźne deski należy usunąć lub trwale przymocować. Panele układamy poprzecznie do istniejących belek.
Podłoże z wykładziny elastycznej już samo w sobie stanowi przegrodę parową, więc nie ma potrzeby dodatkowego stosowania folii.
Piankę izolacyjną stosujemy w przypadku każdego rodzaju podłoża. Układamy ją na „styk”, tak żeby pasma nie nachodziły na siebie.
Systemy łączeń paneli laminowanych
Wyróżniamy dwa systemy połączeń paneli: klejowy i bezklejowy. Oba szczelnie łączą ze sobą poszczególne panele.
Łączenie klejowe
Panele klejowe są tańsze. Ich montaż jest bardziej czaso- i pracochłonny. Zaletą jest to, iż klej łączący panele pełni także funkcję uszczelniacza stanowiąc dodatkowe zabezpieczenie przed wnikaniem wilgoci w miejscach połączeń.
Łączenie bezklejowe
W systemie bezklejowym odpowiednio wyprofilowane pióro i wpust podczas łączenia zatrzaskują się, tworząc szczelne połączenie. Ponieważ nie stosujemy tu kleju układanie paneli jest czystsze, łatwiejsze i szybsze. Dodatkową zaletą jest to, że podłogę taką możemy użytkować natychmiast po jej zainstalowaniu. Ponadto panele te można kilkakrotnie demontować i montować ponownie. To sprawia, że ewentualna pomyłka przy instalacji jest zawsze do naprawienia, w przypadku uszkodzenia pojedynczego panela łatwo wymienić go na nowy, a podczas przeprowadzki podłogę można zabrać ze sobą do nowego pomieszczenia.
Wzornictwo paneli
We wzornictwie paneli laminowanych obserwujemy dwa trendy. Po pierwsze producenci dążąc do doskonałości produkują panele, które coraz bardziej przypominają naturalne drewno. Powierzchnia najnowszych paneli laminowanych (tzw. deep structure) jest perforowana w taki sposób, że panel nabiera maksymalnie autentycznego wyglądu. Nawet dotykając go wyraźnie możemy wyczuć naturalne usłojowienie wierzchniej warstwy.
Niektórzy producenci wprowadzili na rynek panele z tzw. V-fugą. Specjalnie wyprofilowane brzegi paneli na złączeniu tworzą rowek o przekroju V, co jeszcze bardziej upodabnia podłogę laminowaną do naturalnych desek drewnianych.
Drugi trend we wzornictwie wyraźnie odróznia panele laminowane od innych pokryć podłogowych. To propozycja dla tych którzy stawiają na niebanalne wnętrza i nie boją się odważnych rozwiązań dekoracyjnych.
Nowością na rynku są panele Prestofloor oferowane w dotychczas niespotykanych w tych produktach kolorach i wzorach. Możemy wybierać tu spośród wybarwień: dąb zielony, limba zielona, dąb biały satynowy, olcha zielona, klon żółty, jesion niebieski, klon czerwony, dąb niebieski oraz klon kanadyjski.
Na rynki dostępne są nowe wzory imitujące aluminium (kolekcja Emotion 32 wzór Fino aluminium), czy o wyglądzie łudząco przypominającym zatarty beton (Emotion 32 Anticol piasek)
Zalety i wady paneli laminowanych
1. Czyste i higieniczne
Podłogę laminowaną łatwo utrzymać w czystości. Nie wymaga ona szczególnych zabiegów, czy konserwacji. Wystarczy zetrzeć ją miękką szczotką, a zabrudzenia usunąć wilgotną ścierką z dodatkiem delikatnego płynu czyszczącego. Dobre jakościowo panele idealnie pasują do siebie, nie tworząc szczelin, w których mógłby gromadzić się brud i kurz.
2. Szybki i prosty montaż
Panele laminowane to gotowa podłoga, która po ułożeniu nie wymaga cyklinowania, czy lakierowania. Można ją samodzielnie zainstalować, bez pomocy fachowca, bez użycia specjalistycznych maszyn, w ciągu jednego dnia. Jeszcze szybciej i prościej układa się panele bezklejowe.
3. Trwałe
Dzięki trwałej warstwie wierzchniej panele laminowane są odporne na uderzenia, wgniatanie, ścieranie, działanie światła, plamy, czy żar papierosa. Dlatego użytkowane przez wiele lat nie tracą swojego pierwotnego wyglądu.
4. Wzornictwo i kolorystyka
Panele laminowane do złudzenia przypominają naturalne materiały i czasami aż trudno odróżnić, czy jest to oryginał, czy laminowana imitacja.
5. Niedrogie
Panele są zdecydowanie tańsze od materiałów, które imitują. Za podłogę z naturalnego drewna musielibyśmy zapłacić zdecydowanie więcej.
Jako wady paneli laminowanych wymienia się, iż są one akustyczne i sztuczne. Producenci stale poszukują coraz doskonalszych rozwiązań tych problemów.
Systemy wyciszające
Jedną z największych wad w przypadku paneli jest ich nieprzyjemny odgłos. Chodzeniu po panelach laminowanych towarzyszy charakterystyczny, nienaturalny, głuchy dźwięk, który dodatkowo odbijając się w pomieszczeniu przenoszony jest do niżej położonych pomieszczeń, co jest szczególnie uciążliwe w budownictwie mieszkaniowym. Dźwięki w niewielkim stopniu redukuje zastosowana jako podkład elastyczna pianka, która niwelując drobne nierówności dodatkowo wyrównuje powierzchnie oraz stanowi dobrą ochronę przed wilgocią.
Najlepszym rozwiązaniem tego problemu jest system wyciszający, czyli warstwa tłumiąca odgłosy kroków stanowiąca integralną część panela. W zwykłych panelach dźwięk odbija się w pomieszczeniu i poprzez strop przenoszony jest do pomieszczeń niższych kondygnacji. Tłumienie dźwięków przy zastosowaniu pianki izolacyjnej obywa się na zasadzie zwiększania nośności konstrukcji, a tym samym redukcję drgań, poprzez przyciskanie maty do zagłębień w podłożu.
Natomiast system wyciszający działa na zasadzie przekształcania energii dźwięku w energię cieplną. Zbudowany jest na bazie laminatu ze zmodyfikowaną żywicą sosnową. Jego specjalna struktura molekularna nie tylko redukuje dźwięki, ale w znacznym stopniu je pochłania. Dzięki temu podłoga jest blisko 50% cichsza, a dźwięki są niższe przez co przyjemniejsze i łatwiej akceptowane przez układ słuchowy. Nie dochodzi też do powstawania echa i wibracji podczas chodzenia.
Decydując się na warstwę wyciszającą należy pamiętać, iż aby system działał prawidłowo powierzchnia, na której panele są instalowane musi być równa i stabilna. Wtedy nie ma potrzeby stosowania dodatkowego podkładu. Pod panele kładziemy wyłącznie folię paraizolacyjną.
Pomimo to, iż systemy wyciszające to stosunkowo nowa propozycja na rynku, oferują ją już wszyscy liczący się w branży producenci. Oczywiście każdy z nich inaczej określa swój system. W sklepach spotkamy się z określeniami SAS (Sound Absorb System), Silenzio, czy Unisound. W sieci sklepów KOMFORT panele z systemem wyciszającym kosztują od 54,95 zł/m2 do 139,95 zł/m2
Naturalna alternatywa
Panele laminowane krytykowane są za swoją nienaturalność, a wręcz sztuczność. Materiały chemiczne stosowane przy ich produkcji sprawiają, iż bardzo trudno poddają się one recyclingowi. Laminowana warstwa wierzchnia paneli jest dobrym nośnikiem napięcia, dlatego mogą się one silnie naładowywać elektrostatyczne zmieniając tym samym klimat pomieszczenia. Powstaje wtedy coś na kształt sztucznego klimatu burzowego, który może mieć negatywny wpływ na osoby wrażliwe. Panele utrudniają też wyrównywanie wilgotności w pomieszczeniu, czym przegrywają a podłogami naturalnymi.
Forbo Flooring (firma znana jako producent wykładzin elastycznych i naturalnych) oferuje panele Marmolem Click. To zdrowa, ekologiczna i higieniczna podłoga dostępna w łatwych do samodzielnego ułożenia panelach i płytkach. To produkt całkowicie naturalny. Warstwę wierzchnią Marmoleum stanowi naturalne linoleum (2mm), które jest mieszanką oleju lnianego, żywic, mączki drzewnej, wapieni oraz pigmentów sprasowanych z podkładem z juty. Taki skład gwarantuje, że podłoga jest antystatyczna i bakteriostatyczna, więc mikroorganizmy nie utrzymują się na niej. Tego typu materiały stosowane są już od kilku lat na całym świecie w szpitalach i ośrodkach służby zdrowia czyli tam, gdzie higieniczność i sterylność są najważniejsze.
Kolejną warstwę stanowi płyta HDF z wyprofilowanym piórem i wpustem, które idealnie do siebie pasują i trwale łączą panele, czy płytki bez użycia kleju. Warstwa spodnia (1mm) to naturalny korek, który dodatkowo wycisza pomieszczenie oraz stanowi naturalny akumulator ciepła. Panele Marmoleum Click może być stosowane na ogrzewania podłogowe. Jego budowa efektywnie wykorzystuje gromadzone ciepło, nie powodując żadnych ubytków.
W dotyku podłoga jest ciepła i przytulna, co jest idealne dla dzieci, które zwykle biegają na boso, a ziemia jest najlepszym miejscem ich zabaw.
Całkowita grubość podłogi to 9,8 mm. Marmoleum dostępne jest w panelach o wymiarach 91x30 cm oraz płytkach 30x30 cm. Ich ułożenie jest szybkie i bardzo proste. Układane są tak, jak panele bezklejowe. Wystarczy wcisnąć pióro we wpust, które idealnie do siebie pasują, tworząc szczelne połączenie bez żadnych szpar. Dzięki takiemu łączeniu Marmoleum możemy kilkakrotnie rozkładać i składać ponownie, bądź wymienić trwale uszkodzony panel.
Marmoleum możemy instalować na każdym podłożu. Jeśli jego nierówności są większe niż 2mm przed instalacją dobrze jest wyrównać poziom.
Do dyspozycji mamy 15 kolorów utrzymanych w naturalnej tonacji. Poszczególne panele i płytki można ze sobą dowolnie łączyć tworząc różnorodne kompozycje wzornicze i kolorystyczne.
Klasyfikacja paneli podłogowych
Do identyfikacji jakości paneli podłogowych służą klasy ścieralności i używalności.
Klasy używalności (użyteczności) dzielą panele na domowe i kontraktowe (przeznaczone do obiektów użyteczności publicznej), a poszczególnym klasom przypisane jest natężenie ruchu, jaki będzie panować w pomieszczeniu, w którym będą instalowane. Na tej podstawie wyróżnia się 6 klas użyteczności: 21, 22, 23, 31, 32, 33.
Pierwsza cyfra oznaczeniu klasy określa rodzaj pomieszczenia do jakiego produkt jest przeznaczony. 2 informuje, że panele przeznaczone są do obiektów domowych. 3 oznacza obiekty użyteczności publicznej.
Druga cyfra klasy wyznacza możliwą intensywność użytkowania danego produktu. Im większa cyfra, tym większe dopuszczalne natężenie ruchu w pomieszczeniu.
Czyli:
21 – oznacza, iż podłoga przeznaczona jest do pomieszczeń domowych o małym natężeniu ruchu np. do sypialni, gabinetu, pokoju gościnnego;
22 – oznacza, iż podłoga przeznaczona jest do pomieszczeń domowych o średnim natężeniu ruchu np. do salonu, jadalni, pokoju dziecięcego;
23 – oznacza, iż podłoga przeznaczona jest do pomieszczeń domowych o dużym natężeniu ruchu np. do korytarza, kuchni, salonu.
31 – oznacza, iż podłoga przeznaczona jest do pomieszczeń użyteczności publicznej o małym natężeniu ruchu np. do pokoju hotelowego, małego biura.
32 – oznacza, iż podłoga przeznaczona jest do pomieszczeń użyteczności publicznej o średnim natężeniu ruchu np. do kawiarni, butiku, biura.
33 – oznacza, iż podłoga przeznaczona jest do pomieszczeń użyteczności publicznej o dużym natężeniu ruchu np. do szkoły, kina, większego sklepu.
Do określenia klasy używalności paneli stosowane są także graficzne piktogramy. Znak po lewej stronie piktogramu identyfikuje pomieszczenie, w którym panele mogą być stosowane. Domek oznacza pomieszczenie mieszkalne i jest odpowiednikiem 2. Blok, tal jak 3, oznacza obiekt publiczny. Ludziki piktogramu oznaczają intensywność użytkowania: niską, średnią i wysoką odpowiednio dla jednego, dwóch i trzech postaci.
Klasy ścieralności górnej warstwy przyporządkowywane są na podstawie testu Tabera, gdzie odporność powierzchni na ścieranie oznacza liczę obrotów próbki podłogi, wokół paska z papierem ściernym do momentu początkowego uszkodzenia wzoru dekoracyjnego. Im większa liczba tych obrotów, tym wyższa odporność na ścieranie, czyli trwałość paneli.
Na podstawie normy EN 13329 wyróżniamy 5 następujących klas ścieralności paneli:
AC1 – bardzo słaba odporność na ścieranie;
AC2 – słaba odporność na ścieranie;
AC3 – dobra odporność na ścieranie;
AC4 – wysoka odporność na ścieranie;
AC5 – bardzo wysoka odporność na ścieranie.
Klasy AC1, AC2 i AC3 przypisywane są do paneli domowych. Panele w klasie AC4 i AC5 przeznaczone są do obiektów użyteczności publicznej.
Klasa
Liczba obrotów
Warunki eksploatacji
AC1
900
domowe umiarkowane
AC2
1800
domowe ogólne
AC3
2500
domowe ciężkie lub umiarkowane kontraktowe
AC4
4000
kontraktowe ogólne
AC5
6500
kontraktowe ciężkie
Ścieralność paneli może być klasyfikowana także według normy EN 438, na podstawie której wyróżniamy klasy W1-W5, których interpretacja jest analogiczna.
Budowa panela
Panel laminowany to produkt drewnopochodny, w blisko 80% składający się z drewna, jednak o jego wyglądzie i trwałości decyduje zastosowanie sztucznych komponentów. To materiał wielowarstwowy składający się z czterech podstawowych warstw.
Warstwa górna (zwana overlay) to przezroczysta warstwa ochronna, która zabezpiecza wzór dekoracyjny przed działaniem czynników zewnętrznych takich jak: nacisk, ścieranie, uderzenia, chemikalia, światło słoneczne, czy wysoka temperatura. Jej wytrzymałość wyznacza się poprzez zakwalifikowanie podłogi laminowanej do odpowiedniej grupy użytkowej. Materiałem, który odpowiada za trwałość górnej warstwy jest korund.
Warstwa dekoracyjna to powłoka z zadrukowanego laminatu impregnowana żywicą. Producenci paneli laminowanych oferują różnorodne wzory paneli, poczynając od wzorów odwzorowujących naturalne drewno kończąc na imitacjach kamienia i płytek ceramicznych. W zależności od zastosowanych technik drukarskich dekory mniej lub bardziej przypominają swój pierwowzór, przy czym im wierniejsza kopia oryginału tym wyższe walory dekoracyjne produktu. Obecnie najbardziej cenione są wzory, które nie tylko wyglądem, ale także fakturą w dotyku przypominają materiał naturalny.
Warstwa nośna to rdzeń panela. Może go stanowić:
· Płyta wiórowa, czyli wióry sprasowane pod ciśnieniem z dodatkiem kleju, o małej gęstości poniżej 650 kg/m3;
· Płyta MDF lub HDF to płyta pilśniowa formowana na sucho, produkowana z włókien drzewnych łączonych klejem syntetycznym pod wpływem wysokiego ciśnienia i temperatury. Im wyższa gęstość płyty tym lepsze walory użytkowe uzyskuje produkt końcowy. MDF (Medium Density Fibreboard) to płyta o średniej gęstości. HDF (High Density Fibreboard) to płyta o wysokiej gęstości powyżej 800 kg/m3. Warstwa nośna decyduje o odporności panela na uderzenia i wgniecenia. Dodatkowe nasączenie włókien płyty HDF klejem wodoodpornym zwiększa jej odporność na wilgoć, zabezpieczając przed przedostaniem się wody do wnętrza paneli, co eliminuje wypaczenia, gnicie i zapobiega powstawaniu wybrzuszeń na ich łączeniach.
· Dolna warstwa przeciwprężna (underlay) zapewnia stabilność kształtu i wymiaru eliminując naprężenia powstające w innych warstwach panela. Może ją stanowić laminat, bądź kilka warstw specjalnie preparowanego, wzmocnionego papieru przeciwprężnego. Spód laminowany charakteryzuje się lepszymi parametrami stabilizującymi, gdyż w przypadku działania wilgoci pomaga on przywrócić panel do poprzedniego kształtu.
Panele laminowane produkowane są w technologii DPL (Direct Pressure Laminate), lub CPL (Continuous Pressure Laminate), gdzie warstwa górna (CPL) o wzmocnionej strukturze produkowana jest osobno i łączona z pozostałymi warstwami w drugim etapie produkcji. Zastosowanie technologii DPL gwarantuje zmniejszone naprężenia na gotowym produkcie. Natomiast CPL zapewnia panelom większą wytrzymałość krawędzi oraz wyższą odporność na uderzenia.
Innowacją w branży jest technologia CML (Continuous Multi Layer Laminate), która łączy zalety podłóg DPL i CPL.
DPL+CPL=CML
Proces produkcyjny CML odbywa się w oparciu o zmodyfikowaną, ciągłą prasę dwutaśmową umożliwiającą bezpośrednie sprasowanie struktury złożonej z warstwy overlay, papieru dekoracyjnego i przeciwprężnego, ze płytą nośną w jednym ciągłym procesie. Technologia CML stosowana jest przez austriackiego producenta paneli EGGER E.F.P. w prestiżowej linii paneli Floorline 33 oraz w systemie podłóg laminowanych GlobArt, przeznaczonym do obiektów użyteczności publicznej.
Wymiary
Większość paneli ma zbliżoną długość i szerokość. Wymiary te nie mają większego znaczenia zarówno przy układaniu, jak i eksploatacji produktu. Grubość paneli również znacząco nie wpływa na jakość produktu, gdyż przede wszystkim jest ona zdeterminowana jego konstrukcją.
Wymagania montażowe i eksploatacyjne
Jedną z najważniejszych korzyści przemawiających za wyborem paneli laminowanych jest prosty i szybki sposób ich montażu, a także fakt iż niemalże natychmiast po ułożeniu podłoga nadaje się do użytkowania. Nie trzeba czekać kilkanaście dni, aż podłoga się ułoży, jak to ma miejsce w przypadku podłogi drewnianej. Paneli laminowanych nie cyklinuje się, ani nie lakieruje.
Paneli laminowanych nie należy układać w pomieszczeniach o zwiększonej wilgotności tj. łazienka, czy sauna. Większość paneli nie nadaje się także do układania na podłodze z elektrycznym systemem ogrzewania.
Warunki klimatyczne pomieszczenia
Zarówno w trakcie, jak i po ułożeniu paneli w pomieszczeniu powinny być spełnione następujące warunki:
1. temperatura powietrza co najmniej 18’C
2. temperatura powierzchni podłożą co najmniej 15’C
3. wilgotność względna pomiędzy 40% a 70%
Klimatyzacja paneli
Przed montażem panele powinny się aklimatyzować przez co najmniej 48 godzin w pomieszczeniu, w którym będą układane. Zapakowane paczki należy ułożyć płasko na podłodze w odległości co najmniej 50 cm od ścian. Każdą paczkę rozpakowujemy bezpośrednio przed jej ułożeniem.
Przygotowanie podłoża i podkład
Podłoga panelowa to podłoga pływająca. Paneli nie przykleja się do podłoża, a jedynie skleja ze sobą na krawędziach. Podłoże, na którym będą instalowane nie musi być idealnie równe. Panele układane są na podkładzie wyrównującym, który niweluje drobne nierówności (dopuszczalne różnice w poziomie +/- 3mm na 100 cm). Podłoże powinno być natomiast w miarę czyste i gładkie. Przed przystąpieniem do montażu podłogę należy dokładnie odkurzyć.
W przypadku podłoża z jastrychu, kamienia naturalnego, bądź płytek ceramicznych trzeba liczyć się ze wzrastającą wilgotnością, dlatego przed ułożeniem pianki izolacyjnej, na całej powierzchni należy położyć folię polietylenową o grubości 0,2 mm, jako przegrodę parową. Poszczególne pasma folii powinny zachodzić na siebie 20 cm.
Na podłoże drewniane lub z płyt wiórowych nie stosujemy folii, a jedynie izolacyjną warstwę tłumiącą odgłosy kroków. Ruchome, bądź luźne deski należy usunąć lub trwale przymocować. Panele układamy poprzecznie do istniejących belek.
Podłoże z wykładziny elastycznej już samo w sobie stanowi przegrodę parową, więc nie ma potrzeby dodatkowego stosowania folii.
Piankę izolacyjną stosujemy w przypadku każdego rodzaju podłoża. Układamy ją na „styk”, tak żeby pasma nie nachodziły na siebie.
Systemy łączeń paneli laminowanych
Wyróżniamy dwa systemy połączeń paneli: klejowy i bezklejowy. Oba szczelnie łączą ze sobą poszczególne panele.
Łączenie klejowe
Panele klejowe są tańsze. Ich montaż jest bardziej czaso- i pracochłonny. Zaletą jest to, iż klej łączący panele pełni także funkcję uszczelniacza stanowiąc dodatkowe zabezpieczenie przed wnikaniem wilgoci w miejscach połączeń.
Łączenie bezklejowe
W systemie bezklejowym odpowiednio wyprofilowane pióro i wpust podczas łączenia zatrzaskują się, tworząc szczelne połączenie. Ponieważ nie stosujemy tu kleju układanie paneli jest czystsze, łatwiejsze i szybsze. Dodatkową zaletą jest to, że podłogę taką możemy użytkować natychmiast po jej zainstalowaniu. Ponadto panele te można kilkakrotnie demontować i montować ponownie. To sprawia, że ewentualna pomyłka przy instalacji jest zawsze do naprawienia, w przypadku uszkodzenia pojedynczego panela łatwo wymienić go na nowy, a podczas przeprowadzki podłogę można zabrać ze sobą do nowego pomieszczenia.
Wzornictwo paneli
We wzornictwie paneli laminowanych obserwujemy dwa trendy. Po pierwsze producenci dążąc do doskonałości produkują panele, które coraz bardziej przypominają naturalne drewno. Powierzchnia najnowszych paneli laminowanych (tzw. deep structure) jest perforowana w taki sposób, że panel nabiera maksymalnie autentycznego wyglądu. Nawet dotykając go wyraźnie możemy wyczuć naturalne usłojowienie wierzchniej warstwy.
Niektórzy producenci wprowadzili na rynek panele z tzw. V-fugą. Specjalnie wyprofilowane brzegi paneli na złączeniu tworzą rowek o przekroju V, co jeszcze bardziej upodabnia podłogę laminowaną do naturalnych desek drewnianych.
Drugi trend we wzornictwie wyraźnie odróznia panele laminowane od innych pokryć podłogowych. To propozycja dla tych którzy stawiają na niebanalne wnętrza i nie boją się odważnych rozwiązań dekoracyjnych.
Nowością na rynku są panele Prestofloor oferowane w dotychczas niespotykanych w tych produktach kolorach i wzorach. Możemy wybierać tu spośród wybarwień: dąb zielony, limba zielona, dąb biały satynowy, olcha zielona, klon żółty, jesion niebieski, klon czerwony, dąb niebieski oraz klon kanadyjski.
Na rynki dostępne są nowe wzory imitujące aluminium (kolekcja Emotion 32 wzór Fino aluminium), czy o wyglądzie łudząco przypominającym zatarty beton (Emotion 32 Anticol piasek)
Zalety i wady paneli laminowanych
1. Czyste i higieniczne
Podłogę laminowaną łatwo utrzymać w czystości. Nie wymaga ona szczególnych zabiegów, czy konserwacji. Wystarczy zetrzeć ją miękką szczotką, a zabrudzenia usunąć wilgotną ścierką z dodatkiem delikatnego płynu czyszczącego. Dobre jakościowo panele idealnie pasują do siebie, nie tworząc szczelin, w których mógłby gromadzić się brud i kurz.
2. Szybki i prosty montaż
Panele laminowane to gotowa podłoga, która po ułożeniu nie wymaga cyklinowania, czy lakierowania. Można ją samodzielnie zainstalować, bez pomocy fachowca, bez użycia specjalistycznych maszyn, w ciągu jednego dnia. Jeszcze szybciej i prościej układa się panele bezklejowe.
3. Trwałe
Dzięki trwałej warstwie wierzchniej panele laminowane są odporne na uderzenia, wgniatanie, ścieranie, działanie światła, plamy, czy żar papierosa. Dlatego użytkowane przez wiele lat nie tracą swojego pierwotnego wyglądu.
4. Wzornictwo i kolorystyka
Panele laminowane do złudzenia przypominają naturalne materiały i czasami aż trudno odróżnić, czy jest to oryginał, czy laminowana imitacja.
5. Niedrogie
Panele są zdecydowanie tańsze od materiałów, które imitują. Za podłogę z naturalnego drewna musielibyśmy zapłacić zdecydowanie więcej.
Jako wady paneli laminowanych wymienia się, iż są one akustyczne i sztuczne. Producenci stale poszukują coraz doskonalszych rozwiązań tych problemów.
Systemy wyciszające
Jedną z największych wad w przypadku paneli jest ich nieprzyjemny odgłos. Chodzeniu po panelach laminowanych towarzyszy charakterystyczny, nienaturalny, głuchy dźwięk, który dodatkowo odbijając się w pomieszczeniu przenoszony jest do niżej położonych pomieszczeń, co jest szczególnie uciążliwe w budownictwie mieszkaniowym. Dźwięki w niewielkim stopniu redukuje zastosowana jako podkład elastyczna pianka, która niwelując drobne nierówności dodatkowo wyrównuje powierzchnie oraz stanowi dobrą ochronę przed wilgocią.
Najlepszym rozwiązaniem tego problemu jest system wyciszający, czyli warstwa tłumiąca odgłosy kroków stanowiąca integralną część panela. W zwykłych panelach dźwięk odbija się w pomieszczeniu i poprzez strop przenoszony jest do pomieszczeń niższych kondygnacji. Tłumienie dźwięków przy zastosowaniu pianki izolacyjnej obywa się na zasadzie zwiększania nośności konstrukcji, a tym samym redukcję drgań, poprzez przyciskanie maty do zagłębień w podłożu.
Natomiast system wyciszający działa na zasadzie przekształcania energii dźwięku w energię cieplną. Zbudowany jest na bazie laminatu ze zmodyfikowaną żywicą sosnową. Jego specjalna struktura molekularna nie tylko redukuje dźwięki, ale w znacznym stopniu je pochłania. Dzięki temu podłoga jest blisko 50% cichsza, a dźwięki są niższe przez co przyjemniejsze i łatwiej akceptowane przez układ słuchowy. Nie dochodzi też do powstawania echa i wibracji podczas chodzenia.
Decydując się na warstwę wyciszającą należy pamiętać, iż aby system działał prawidłowo powierzchnia, na której panele są instalowane musi być równa i stabilna. Wtedy nie ma potrzeby stosowania dodatkowego podkładu. Pod panele kładziemy wyłącznie folię paraizolacyjną.
Pomimo to, iż systemy wyciszające to stosunkowo nowa propozycja na rynku, oferują ją już wszyscy liczący się w branży producenci. Oczywiście każdy z nich inaczej określa swój system. W sklepach spotkamy się z określeniami SAS (Sound Absorb System), Silenzio, czy Unisound. W sieci sklepów KOMFORT panele z systemem wyciszającym kosztują od 54,95 zł/m2 do 139,95 zł/m2
Naturalna alternatywa
Panele laminowane krytykowane są za swoją nienaturalność, a wręcz sztuczność. Materiały chemiczne stosowane przy ich produkcji sprawiają, iż bardzo trudno poddają się one recyclingowi. Laminowana warstwa wierzchnia paneli jest dobrym nośnikiem napięcia, dlatego mogą się one silnie naładowywać elektrostatyczne zmieniając tym samym klimat pomieszczenia. Powstaje wtedy coś na kształt sztucznego klimatu burzowego, który może mieć negatywny wpływ na osoby wrażliwe. Panele utrudniają też wyrównywanie wilgotności w pomieszczeniu, czym przegrywają a podłogami naturalnymi.
Forbo Flooring (firma znana jako producent wykładzin elastycznych i naturalnych) oferuje panele Marmolem Click. To zdrowa, ekologiczna i higieniczna podłoga dostępna w łatwych do samodzielnego ułożenia panelach i płytkach. To produkt całkowicie naturalny. Warstwę wierzchnią Marmoleum stanowi naturalne linoleum (2mm), które jest mieszanką oleju lnianego, żywic, mączki drzewnej, wapieni oraz pigmentów sprasowanych z podkładem z juty. Taki skład gwarantuje, że podłoga jest antystatyczna i bakteriostatyczna, więc mikroorganizmy nie utrzymują się na niej. Tego typu materiały stosowane są już od kilku lat na całym świecie w szpitalach i ośrodkach służby zdrowia czyli tam, gdzie higieniczność i sterylność są najważniejsze.
Kolejną warstwę stanowi płyta HDF z wyprofilowanym piórem i wpustem, które idealnie do siebie pasują i trwale łączą panele, czy płytki bez użycia kleju. Warstwa spodnia (1mm) to naturalny korek, który dodatkowo wycisza pomieszczenie oraz stanowi naturalny akumulator ciepła. Panele Marmoleum Click może być stosowane na ogrzewania podłogowe. Jego budowa efektywnie wykorzystuje gromadzone ciepło, nie powodując żadnych ubytków.
W dotyku podłoga jest ciepła i przytulna, co jest idealne dla dzieci, które zwykle biegają na boso, a ziemia jest najlepszym miejscem ich zabaw.
Całkowita grubość podłogi to 9,8 mm. Marmoleum dostępne jest w panelach o wymiarach 91x30 cm oraz płytkach 30x30 cm. Ich ułożenie jest szybkie i bardzo proste. Układane są tak, jak panele bezklejowe. Wystarczy wcisnąć pióro we wpust, które idealnie do siebie pasują, tworząc szczelne połączenie bez żadnych szpar. Dzięki takiemu łączeniu Marmoleum możemy kilkakrotnie rozkładać i składać ponownie, bądź wymienić trwale uszkodzony panel.
Marmoleum możemy instalować na każdym podłożu. Jeśli jego nierówności są większe niż 2mm przed instalacją dobrze jest wyrównać poziom.
Do dyspozycji mamy 15 kolorów utrzymanych w naturalnej tonacji. Poszczególne panele i płytki można ze sobą dowolnie łączyć tworząc różnorodne kompozycje wzornicze i kolorystyczne.
